Beleven, beschermen en benutten

Interview met boswachter Harco Bergman van het Kuinderbos in Bant 

Harco Bergman is opgegroeid langs de IJsel, dichtbij de natuur, met een grote wens om boswachter te worden. “Mijn ouders vonden dat ik naar de technische school moest gaan, maar daar lag mijn hart niet, ik moest twee jaar zeuren voordat ik terecht kwam op de Koningsschool waar ik Bos en Natuurbeheer kon studeren.” Vanaf die plek begon Harco met het opdoen van ervaringen in het onderhouden, beschermen en beheren van landschappen.

Sinds de start van Nature Quest stelt hij graag vanuit zijn boswachterij het prachtige Kuinderbos open voor het organiseren van Solo Quests. Voor ons een goede reden om hem te interviewen over zijn passie voor de natuur. “Als boswachter wil ik graag dat mensen op zoveel mogelijk verschillende manieren het bos kunnen beleven, ik weet dat ik een van de weinige ben uit mijn vakgebied die zoveel verschillende activiteiten tot uitvoering laat komen in een beschermd gebied zoals deze, maar altijd op een plaats en moment dat de natuur er minimaal hinder van ondervind. Juist het ter beschikking stellen van dit bos voor uiteenlopende doeleinden zonder dat de natuur daaronder komt te lijden, stelt me in staat om zoveel mogelijk mensen op diverse manieren te laten genieten van dit prachtige bosgebied in de uitgestrekte Flevopolder.”

Als we aankomen voor het interview in zijn kantoor waar opgezette dieren en landschapkaarten het interieur uit maken, nodigt Harco ons uit om het interview buiten te doen. We lopen richting de waterkant en worden uitgenodigd om mee te gaan varen. Een varend interview, hij roeit zelf!

Wat maakt je hier gelukkig?

“Het voortdurend in contact staan met de natuur en alles wat beweegt is voor mij hét ultieme vakantiegevoel. In de natuur zijn er elke dag kleine of grote verassingen te vinden, dat schept verwondering. Zoals bijvoorbeeld de wilde paarden die over het landje slechts een paar meter van je vandaan rustig staan te grazen of te drinken uit het meer bij ondergaande zon.”

Wat is het geheim van passievol werk?

“Ik ga elke ochtend fluitend naar mijn werk en ben altijd voor de wekker af gaat wakker, dat komt omdat ik wat ik doe, écht heel erg leuk vindt. Ik verheug me er in de ochtend op om nieuwe dingen te gaan ontdekken, zoals bijvoorbeeld een nieuw roofvogelnest hoog in een boom. Ook nieuwe projecten bedenken om de natuur net op een andere manier te ervaren, maakt me blij. Zo hebben we bijvoorbeeld een vlot gebouwd op het water waar je met een waterfiets naar toe fietst en vervolgens de avond kunt overnachten in je eigen tent. Of bijvoorbeeld het zes meter hoge platform dat we hebben gebouwd midden in het bos waar je ook je eigen tent kunt opzetten om te overnachten. Dit zijn voor veel mensen unieke natuurbelevingen en voor ons uitdagende projecten om aan te werken. Wat het geheim van passievol werk is, is voor iedereen anders. Waar het voor mij precies in zit is moeilijk te zeggen. Maar stel je voor dat ik door tegenzin niet meer voor de wekker wakker zou worden, dan is dat een helder teken dat er iets verkeerd gaat in wat ik doe.”

Wat doet Staatsbosbeheer precies?

“Staatsbosbeheer richt zich op drie pijlers: op de eerste plaats staat beschermen centraal. Daarna komen beleven en benutten. Voor alle drie de pijlers zijn diverse mensen actief, waaronder 60 vrijwilligers en stagiairs vanuit scholen.”

Hoe ben je zo bij Staatsbosbeheer terecht gekomen?

“Vanaf jongs af aan wilde ik al boswachter worden. Echter had ik te maken met de dienstplicht. Tijdens mijn dienstplicht heb ik een brief geschreven naar Staatsbosbeheer dat ik er graag wilde gaan werken. De eerste werd afgewezen en de tweede was raak. Ik mocht mee solliciteren en na veertien maanden in dienst vielen er op dezelfde dag twee brieven op de mat: de eerste was van Defensie, mijn dienstplicht was voorbij. De tweede was van Staatsbosbeheer: ik was opgenomen in de pool voor jonge boswachters. Ik kon mijn geluk niet op.”

Hoe kan men dichterbij de natuur komen volgens jou?

“Om dichtbij de natuur te komen en echt te zien wat er allemaal leeft, kun je het beste stil zitten en observeren. Wanneer je stil bent komen dieren het beste op je af en kun je insecten van heel dichtbij zien.

Daarnaast helpt het enorm om voor langere tijd afstand te doen van je smartphone. Het werkt afleidend als je op wilt gaan in alle levende wezens om je heen. In de maatschappij is iedereen zo afhankelijk van communicatie via een smartphone, computer of iPad. Daarmee vergeten we hoe het is om echt in contact te staan met elkaar en iemand recht in de ogen aan te kijken. In plaats daarvan duiken we weg achter ons telefoonschermpje. De natuur maakt ons weer bewust van onze aandacht en de manier waarop we communiceren: met onszelf, de natuur en met elkaar. Als we weer echt in contact met elkaar willen staan, dan zou het goed zijn om ons telefoon over boord te gooien en de kabel van onze laptop en tv door te knippen.”

‘Ik ga elke ochtend fluitend naar mijn werk en ben altijd voor de wekker af gaat wakker, dat komt omdat ik wat ik doe, écht heel erg leuk vindt.’

Wat heeft je geholpen om uw droom om boswachter te worden over zo’n groot gebied werkelijkheid te laten worden?

“Het heeft mij heel erg geholpen om een duidelijk doel voor ogen te houden. Dat zorgde in mijn geval dat ik alle keuzes die op mijn pad kwamen ik afstemde op het doel wat ik voor ogen had. Ik wist dat het niet gemakkelijk zou zijn om boswachter te worden, maar door te blijven geloven in mijn droom en zelf initiatief te nemen is het me gelukt. Iemand zei ooit tegen mij dat wanneer er een koektrommel op tafel staat en jij bent de laatste in de kring, je van te voren weet dat die koektrommel al leeg is voordat ie bij jou is. Dat vond ik een mooi metafoor voor het nemen van zelfinitiatief in je leven. Wat ik daarnaast veel van mensen hoor die een droom of doel voor ogen hebben is dat mensen het té graag willen proberen. En in het woord proberen zit het woord ‘beren’, wat verwijst naar ‘beren op de weg zien’. Ik vraag me dan af: waarom niet gewoon doen? Volgens mij zit daar het verschil tussen mensen die bereid zijn echt voor hun droom te gaan en mensen die genoegen nemen met hoe het nu al is.”

Je bent iemand met veel ambities en dromen, hoe combineer je dat met het hebben van kinderen en een vrouw?

“Klopt. Ik vind het werk wat ik doe heel erg leuk. Sterker nog, ik en mijn vrouw wonen letterlijk bijna op het werk. Daardoor komt het dat ik bijna zeven dagen per week bezig ben met werk. Mijn passie dus. Een van de belangrijkste dingen in een relatie voor mij is het ondersteunen van elkaars passie en begrip hiervoor op kunnen brengen. Mijn vrouw heeft een eigen bourgondisch winkeltje, zij is ook veel aan het werk. Wat ons verbindt is dat we allebei mensen een beleving willen meegeven en dat wat we doen allebei echt heel erg leuk vinden. Daarom hebben we begrip voor elkaars passie. We stimuleren elkaars dromen voluit. Daarnaast plannen we ook echt tijd om met z’n tweeën te zijn. De vrijdagmiddag is van en voor ons. Die pakt niemand ons af.”

In het woord proberen zit het woord ‘beren’, wat verwijst naar ‘beren op de weg zien’. Ik vraag me dan af: Waarom niet gewoon doen?

Sommige mensen die mee gaan op een Quest worstelen met keuzestress. Waar denk je dat dit vandaan komt en hoe kunnen we met al die keuzes omgaan?

“Veel mensen maken keuzes vrij impulsief. Wanneer we de tijd nemen om onszelf af te vragen waarom we voor de ene keuze gaan en niet voor de ander en daar iets meer aandacht aan schenken, ben ik van mening dat we betere keuzes kunnen maken. Een goede voorbereiding scheelt ook. Denk goed na waarom je iets wilt doen en vraag jezelf dat keer op keer opnieuw. Stap nooit zomaar ergens in, maar breng een intentie met je mee.”

Hoe weet je nu of je op het goede pad zit in de richting van je dromen?

“Een nieuw pad brengt veelal onbekendheden met zich mee. Nieuwe mensen, nieuwe manier van werken en nieuwe keuzes en uitdagingen die je toegeworpen krijgt. Of je op het goede pad zit? Tsja, zolang wat je doet je een warm gevoel geeft van binnen en je het gevoel hebt aan het groeien bent kunnen dat aanwijzingen zijn of je op het goede pad zit. Vaak zien andere mensen aan jou ook wel of dat je iets doet waar je geluk mee uitstraalt of niet. Juist die mensen kunnen een goede graadmeter voor je zijn.”