Samen de wildernis in

In het programma ‘Floortje naar het einde van de wereld’ brengt Floortje een bezoek aan een oude bekende in Nieuw-Zeeland. De Nederlandse Miriam Lancewood (van het boek ‘Mijn leven in de wildernis’) verscheen enkele jaren geleden met haar man Peter al eerder op het doek, omdat ze een bijzonder bestaan in de wildernis leven. Dit keer is Miriam niet met haar man op expeditie, maar met de Haarlemse Tamar Valkenier. Samen hebben de vrouwen drie maanden door de wildernis van Nieuw-Zeeland getrokken. In een persoonlijk interview vertelt Tamar over haar ervaring en de dingen die ze leerde tijdens én na de expeditie. 

Vanwaar die radicale switch van een leven in de stad naar een leven in de wildernis?

Ik was eerst kok, toen criminoloog en daarna psycholoog. Ik werkte voor de Nationale Politie, waar ik de recherche ondersteunde in ingewikkelde moord- en zedenzaken, bedreigingen en terrorisme. Het voelde als een echte droombaan tot ik vijf jaar geleden geen weerstand meer kon bieden aan een stemmetje in mij dat steeds luider riep: Tamar kom je buitenspelen?! Ik wilde buiten zijn, vrij zijn, de wereld en de mens ontdekken, tussen de dieren leven, zonder plan en zonder doel. Ik was zo benieuwd wat de wereld nog meer te bieden had.

Waarom de wildernis in en niet gewoon groen leven in een stad? 

Persoonlijk houd ik niet van de stad, met name omdat je er vast op een plek woont. Ik vind de afwisseling van al die mooie plekken op aarde juist zo inspirerend. Ik loop door het leven als een kleuter die alles voor het eerst ziet en met verwondering naar de wereld om zich heen kijkt. Groen leven in de stad betekent wat er is veranderen in iets dat werkt voor jou. Ik doe het graag andersom. Ik ga naar de wildernis en leer hoe ik daar in harmonie kan leven, de natuur zijn gang kan laten gaan, net zoals zij mij mijn gang laat gaan. Daarnaast maakt de natuur geen onderscheid tussen goed en kwaad. Dingen zijn zoals ze zijn en dat schept innerlijke rust. 

Wat was voor jou de reden om mee te gaan op expeditie met Miriam?

Toen ik Miriam leerde kennen ontdekte ik nog een vrouw die net zo van de wildernis houdt als ik. Ze had het plan om iets extremers te doen dan wat ik tot dan toe ervaren had. Het voelde als een nieuwe uitdaging en daar had ik zin in. Ik had wel eens gejaagd, maar nooit veel. Nu had ik de kans om met Miriam te jagen, die het al jaren deed, de wildernis in te gaan en Nieuw-Zeeland op een hele gave manier te ontdekken.

Hoe was jullie expeditie? 

Het was prachtig en hilarisch, we hebben vreselijk gelachen, flink afgezien en veel geleerd. We liepen over acht bergpassen, staken wilde rivieren door en waagden vaak ons leven. Het jagen ging met de dag beter en het was interessant om te zien wat weinig eten met je doet. 

De pure wildernis waar de meeste mensen nooit komen, net onder de gletsjers, rauw en ruig, was zowel angstaanjagend als zielsvervullend. Het was mooi om te zien hoe goed we met elkaar overweg konden. Het meest bijzondere vond ik overigens niet het jagen, of hoe diep we zo de wildernis in konden, maar de onverdeelde aandacht die we voor elkaar hadden, zonder enige afleiding van buitenaf. Een zeldzame ervaring tegenwoordig.

Wat heb je zoal geleerd tijdens de expeditie?

De expeditie leerde me nog scherper naar de natuur kijken. Voor het jagen moet je namelijk heel alert blijven. Elke beweging, elke kleursverandering, een geur, een pootafdruk, een aangevreten takje, je moet continue alert zijn. Om die reden loop ik ook graag door bergen met gevaarlijke dieren, het zet je zintuigen aan en dwingt je in het hier en nu te zijn. Ik leerde dat veiligheid een illussie is en zekerheid niet bestaat. 

Ik ontdekte wat ik echt belangrijk vindt in het leven, en dat is niet een kluizenaarsbestaan. Connectie is het sleutelwoord. Met de natuur en dieren, maar zeker ook met mensen. Een avontuur als dit schept een band die nooit meer stuk kan. Miriam zit voor altijd in mijn hart.

Ook leerde ik nog meer dat ik goed kan leven met weinig spullen. Sterker nog, ik miste niets en kreeg er zo ongelofelijk veel voor terug. Ik leerde dat vrienden en familie net zo belangrijk zijn als mijn eigen passie voor de natuur en ik zal er de rest van mijn leven mee worstelen om daar een balans in te vinden. Het hele avontuur bracht me vertrouwen in het leven, ik kan nu inzien dat alles met een reden gebeurt en het universum wel voor me zorgt als het tegenzit. Om je een voorbeeld te geven: momenteel zit ik met een gebroken been thuis, een gebeurtenis die ervoor zorgt dat ik nu veel tijd met familie en vrienden doorbreng, me dwingt om eindelijk toch dat boek te schrijven dat in januari 2021 uit zal komen, en me een kans geeft een volgend groots avontuur eens in alle rust zorgvuldig voor te bereiden..

Wat deed leven in de natuur nog meer met je? 

Voor het eerst kon ik mijn eigen gedachtes horen. De ruis verdween en ik sliep ook beter. De temperatuur, de geluiden,  het ritme van de zon en de maan. Mijn systeem kwam tot rust. 

Ook moest ik van de een op de andere dag van voedingspatroon veranderen omdat we onszelf in hooggebergte bevonden werden we gedwongen te jagen. Ander voedsel zoals fruit en groente was er nauwelijks. Ik ben voornamelijk vegetarisch, maar nu moest ik dus vlees eten. Hoewel het in het begin een omschakeling was, verbaasde ik mezelf er later over hoe goed mijn lichaam zich kon aanpassen. 

Hoe was het om dit met z’n tweeën te doen?

Miriam en ik kende elkaar van tevoren niet. We leerden elkaar pas beter kennen toen ze me uitnodigde voor een ontmoeting in Bulgarije. Miriam leefde al tien jaar met haar man Peter in de wildernis, dus ik was een beetje bang dat ze sociaal onhandig zou zijn. Maar dit vooroordeel was al snel uit de lucht tijdens de eerste kennismaking, ze bleek dezelfde humor als ik te hebben en het klikte super goed. Meestal voer ik expedities in mijn eentje uit, maar ik was er wel klaar voor om het eens samen te doen, dat leek me heel gezellig. Toen we eenmaal op expeditie trokken hebben we onderweg veel rekening met elkaar gehouden. Je moet ook wel, je moet het samen rooien. Doordat we letterlijk drie maanden op elkaars lip leefden, leerden we elkaar beter kennen dan sommige getrouwde stellen die al veertig jaar bij elkaar zijn. Omdat we elkaar in een korte tijd zo goed leerden kennen, wisten we precies wat we aan elkaar hadden. 

Is er iets dat je onderweg hebt gemist?

Op een expeditie als deze leef je zo in het moment dat er weinig ruimte is om iets te missen, maar in het algemeen mis ik soms een gevoel van thuis zijn en het gevoel van ergens bijhoren, in een bandje kunnen spelen of ergens voor trainen. Ik droom van een stukje land met mijn eigen dieren, een moestuin en een vaste vriendenkring. Dat gaat niet als je altijd onderweg bent. Toch krijg ik er zoveel voor terug dat het me voorlopig meer dan waard is.

Ik heb geleerd dat een onweersstorm prachtig kan zijn, een overstroming een kans om een andere kant van de bergen te ontdekken, en onderkoeld raken een ode aan de zon is.

De documentaire laat zien dat de expeditie niet altijd makkelijk was. Wat zorgde ervoor dat jullie het toch vol hielden?

We hadden ons zodanig in het diepe gegooid, dat je niet anders kunt! Als het moeilijk werd deden we het volgende: sit, think, observe and plan. We dachten rustig na over de mogelijkheden en waren het erover eens dat we geen onnodige risico’s zouden nemen. We hadden allebei al veel ervaring en die combineerden we in overleg. We namen samen een beslissing en hielpen elkaar waar het kon. Het ging zo verbazingwekkend goed, dat we makkelijk nog veel langer door hadden kunnen gaan!

We konden ook zo goed lachen met elkaar en zagen allebei vaak het positieve in het negatieve. Op de momenten dat ik bang was, trok Miriam me erdoorheen door simpelweg gewoon door te gaan en vice versa. ’s Avonds bij het kampvuur kwamen we er dan achter dat we het stiekem allebei heel eng hadden gevonden. De openheid en humor die we tijdens de hele expeditie met elkaar deelden, schiep een onverwoestbare band tussen ons.

Welk moment zal je niet meer snel vergeten? 

We waren in de Godley en Miriam lag doodziek op bed. Het weer ging tekeer en ik ging in de stromende regen naar buiten om op voedsel te jagen. Ik hoopte dat niet alle dieren aan het schuilen waren. Toen ik over een berg boulders was geklommen, zag ik opeens een enorm gletsjermeer met honderden ganzen en eenden, maar allemaal veel te ver weg. Dichterbij ons kamp zag ik nog een groep ganzen waar ik er een van wist te schieten. Ik kan me vooral het gevoel van trots herinneren, dat ik voor ons kon zorgen, en dat Miriam op mij kon vertrouwen. Ik rende terug naar het kamp en heb haar een heerlijk maal bereid, waarna ze gelukkig snel opknapte.

Hoe kijk je terug op de reis?

Ik ben blij dat het zo goed tussen ons klikte, want daardoor hebben we echt iets waanzinnigs klaargespeeld. Ik zou het zonder haar niet gekund hebben, al was het alleen al vanwege de jaagvergunning. We hebben elkaar gesteund in een tocht die veel voor ons beide veel betekent en we voor altijd bij ons zullen dragen.

Welke les zou je anderen mee willen geven? 

Ik heb voor mezelf geleerd dat het stemmetje in mij een belangrijke raadgever is, het me op het juiste pad brengt, ook al zegt iedereen om me heen dat het niet verstandig is. Als ik anderen iets zou mogen meegeven dan is het dit: passie, twinkelende ogen, lachrimpels en onbevangenheid zijn nastrevenswaardig op een niveau dat je niet moet onderschatten. Als je dit leest en denkt dat wil ik ook, ga dan met kleine stapjes te werk om je droom waar te maken. Loop je kans niet mis.

Af en toe even uit de ratrace stappen en hereiken, heroverwegen en herevalueren waar je bent in het leven en waar je heen wilt, is heel gezond.

Wat zou je mensen adviseren die op zoek zijn naar meer uitdaging in hun dagelijks leven?

Uitdaging kun je overal vinden en is voor iedereen anders. Voor sommigen is een nachtwandeling door het bos uitdagend, voor anderen juist het werken in een vaste baan. Als je een verlangen voelt om echt op avontuur te gaan, is het denk ik verstandig om eerst goed bij jezelf na te gaan of je werkelijk behoefte hebt aan uitdaging en onzekerheid. Weet je echt waar je aan begint? Is dat zo, dan zou ik zeggen creër je eigen mogelijkheid, kijk wat je nodig hebt, wat je los hebt te laten en blijf niet stil staan.

Wil je meer weten over Tamar, haar boek bestellen of een keer samen de wildernis in? Ga dan naar http://www.tamarvalkenier.com. Nieuwsgierig naar de uitzending van Floortje Dessing? Klik hier om de aflevering terug te kijken.